Pamiętam – Tęsknię – Czekam

    Jest to motto Miejsca Pamięci przy Kaplicy Matki Bożej Jaworzyńskiej na Wiktorówkach. W tym roku chcemy się spotkać po raz pierwszy w tym miejscu, w pierwszą niedzielę listopada, by wspomnieć tych, co zginęli tego roku w Tatrach a także tych upamiętnionych tablicami na kamiennym murze.

    Już od wielu lat, na Symbolicznym Cmentarzu pod Osterwą w Tatrach Wysokich, organizowana jest w ostatnią sobotę października „Pietna spomienka”, tych co zginęli w Tatrach w ostatnim roku. Chcemy  wprowadzić podobną tradycję również w naszych Tatrach, w miejscu gdzie upamiętnionych jest tablicami 138 osób. By termin nie pokrywał się z uroczystościami w Tatrach Słowackich, nasze wspomnienie będziemy obchodzić w pierwszą niedzielę po dniu Wszystkich Świętych. Jest to inicjatywa ratowników TOPR oraz o.o. dominikanów na Wiktorówkach.

    Na dwupoziomowym murze jest już 119 tablic, które upamiętniają osoby, dla których góry były miejscem szczególnym w ich życiu a nieraz najważniejszym. Wielu z nich realizując swoje górskie pasję zginęło w górach, niektórzy pozostali w nich na zawsze. Są też tablice osób, którzy zmarli śmiercią naturalną ale ponieważ Tatry były ich przestrzenią życia i wiele w nich dokonali – zasłużyli, by pamięć o nich przetrwała w tej tatrzańskiej świątyni. Nazwę tego miejsca zaproponował przed kilku laty o. Marcin Dąbkowicz, były przełożony domu na Wiktorówkach, który przy kaplicy mur przebudował i powiększył. On również uzasadniając nazwę tego miejsca zaproponował motto: „Pamiętam – Tęsknię – Czekam”. Jeżeli kogoś się bardzo kocha, to nawet po latach pamięta się o nim, tęskni i oczekuje na spotkanie z nim.

     Pierwsza tablica na niskim murze z granitowych otoczaków, pojawiła się dokładnie ćwierć wieku temu. 24 lipca 1992 roku w kaplicy Matki Bożej Jaworzyńskiej o. Leonard – Józef Węgrzyniak odprawił Mszę święta, przy urnie z prochami Władysława Klamerusa, zakopiańskiego artysty i niepełnosprawnego taternika, które spoczęły potem w Tatrach. W tym samym roku, na kamiennym murze umieszczono skromną tablicę, która go upamiętnia, wykonaną przez Stanisława Cukra, przyjaciel Władka. Niebawem umieszczono tam następne, wykonane przez Piotra Klamerusa, młodszego brata Władka, upamiętniające Jerzego Hajdukiewicza, wybitnego taternika i alpinistę, jego żonę Helenę Hajdukiewicz, Anielę Kobylarczykową „babkę” z Rusinowej Polany oraz ratowników TOPR i pilotów śmigłowca „Sokół”, który uległ katastrofie w Dolinie Olczyskiej w sierpniu 1994 roku. Zginęli wówczas ratownicy: Stanisław Mateja i Janusz Kubica oraz piloci Bogusław Arendarczyk i Janusz Rybicki.

     W następnych latach tablic zaczęło przybywać a na murze już mocno uszkodzonym, zaczęło brakować miejsca. Głównym jednak powodem, jak powiedział o. Marcin, by przebudować to miejsce, było zabezpieczenie skarpy, która ulegała erozji, strugi wody podmywały mur kilkoma szczelinami. W 2012 roku przystąpiono do prac, mur został rozebrany a na powiększonej skarpie powstał nowy dwupoziomowy z płyt piaskowcowych. Została w niego wkomponowana naturalna wychodnia skały wapiennej, w dolnej części ze źródełkiem pod kapliczką a na górnym tarasie na odsłoniętej skale postawiono krzyż, który był na Rysach. Na niższym murze zamontowano ponownie tablice, przeniesione z muru granitowego, z wyjątkiem kilku tablic ratowników TOPR, które umieszczono na wyższym piętrze, gdzie zostało wydzielone miejsce dla ratowników tatrzańskich. W jego górnej części widnieje obecnie napis: „Dobrowolnie przyrzekam pod słowem honoru ….” –  to pierwsze słowa przyrzeczenia ratowniczego. W lewej części muru, z inicjatywy Ryszarda Gajewskiego, wkomponowany został w ścianę duży głaz granitowy, na którym umieszczane są małe tabliczki upamiętniające zmarłych przewodników wysokogórskich IVBV.

    W czerwcu ubiegłego roku powołana została kilkuosobowa kapituła Miejsca Pamięci, której obecnym przewodniczącym jest o. Wojciech Frączek. Kapituła po rozpoznaniu wniosków i uzasadnień decyduje o umieszczeniu tablicy lub odmowie. Co roku rozpatrywanych jest kilka. Obecnie jest na murze 119 tablic, na których upamiętniono 138 osób a na „Kamieniu IVBV”  -  7 osób. Od 3 lat przełożonym domu na Wiktorówkach jest o. Cyprian Klahs, którego wspierają w obowiązkach duszpasterskich i gospodarczych o. Mateusz Jacukiewicz i o. Wojciech Frączek.

    W pierwszą niedzielę listopada o godz. 11.00 zostanie odprawiona w Kaplicy Matki Bożej Jaworzyńskiej Msza święta, w intencji tych co zginęli w Tatrach w ostatnim roku oraz za tych, których tablice znajdują się w Miejscu Pamięci. Po krótkim przybliżeniu historii tego miejsca, odczytane zostaną nazwiska osób, które zginęły w Tatrach Polskich a następnie ratownicy słowaccy z Tatr Wysokich oraz Tatr Zachodnich ze Zwierówki, wymienioną tych, co zginęli w Tatrach Słowackich. Kapela góralska zagra wierchowe melodie, tym co już odeszli na tatrzańska grań. Spotkajmy się więc na Wiktorówkach 5 listopada o godz. 11.00 – zapraszają o.o. dominikanie oraz ratownicy tatrzańscy.

Apoloniusz Rajwa